آموزش تکست نویسی (فضاسازی)

در بخش های قبلی آموزش تکست نویسی تا اینجای کار با انواع محتوا برای ترانه،سوژه یابی،نحوه ی نوشتن محتوای خام،لحن و گزینش کلمات آشنا شدیم. در این بخش قصد داریم قدم بعدی خلق ترانه که فضاسازی می باشد را خدمت شما توضیح دهیم.

فضاسازی ترانه بخش احساسی کار است. وظیفه ی فضاسازی این است که محتوای کار را به زیبایی هرچه تمام تر به مخاطب انتقال دهد و احساسات او را برانگیخته کند. وگرنه ترانه خشک و بی روح است و فرقی با نوشته های یک مجله علمی ندارد. در واقع فضاسازی به ترانه روح می دهد و هنرمند با فضاسازی مخاطب را به فضای مدنظر خود می کشاند.

انواع احساس در ترانه

همانطور که لحن، شخصیت ترانه را به نمایش می گذارد فضاسازی نیز حالت روحی ترانه مانند شادی، غم، نگرانی، خشم و… را به مخاطب نشان می‌دهد. از دیدگاه روانشناسی احساسات انسان به دو گروه کلی خوشایند و ناخوشایند تقسیم بندی می‌شود و شامل موارد بسیاری می‌شود اما یک سری احساسات از نظر جایگاه فضاسازی نزدیک به یکدیگر بوده و برای بعضی احساسات نیز نمیتوان فضاسازی بخصوصی انجام داد و درخور نوشتن ترانه نیست مانند احساس گرسنگی یا خواب آلودگی!

در ادامه برخی از احساسات که در شان کار هنری و نوشتن ترانه می باشند و حس های هم خانواده و نزدیک به آن ها را ذکر می‌کنیم.

انواع فضا برای ترانه

تمام احساساتی که ذکر کردیم جایگاه مخصوص به خود را در فضاسازی دارد. و در فضاسازی گاهی چندین حس همزمان به کار می‌رود.

• فضای شاد که مخاطب در آن حس حضور در مهمانی، رهایی از مشکلات،دستیابی به عشق و…را دریافت می‌‌‌‌‌‌‌‌‌کند. این فضا عموما مناسب موزیک پاپ شیش و هشت مجلسی و موزیک دیسکو و در کل موزیک های شاد است.بنابراین کلماتی که استفاده می کنیم باید حس شادی القا کند.
• فضای عاشقانه که در آن مخاطب حس وابستگی و علاقه قلبی به معشوق را تجربه می کند و ترکیبی از آرامش،هیجان،اضطراب، غم ، شکایت، ستایش و … است. این فضا برای سبک پاپ مناسب است.
• فضای غمگین که مخاطب را به سوگواری و القای حس ناراحتی برای از دست دادن معشوق یا درگذشت عزیزان یا دلتنگی برای دوری از وطن یا عزیزان دعوت می‌کند. این فضاسازی در سبک های پاپ و دیسلاو مناسب است
• فضای اعتراضی که مخاطب را به شکایت و اعلام نارضایتی از مشکلی اجتماعی یا شکایت از زندگی یا شکایت از معشوق و … دعوت می‌کند. کلمات به کار رفته حس دلخوری،نگرانی، سردرگمی، بی عدالتی،تاسف و… را القا می‌کنند. این فضاسازی در سبک اجتماعی و اعتراضی و همچنین دیسلاو به کار می‌رود.
• فضای طنز که شکلی از فضای اعتراضی است که به کمک کمدی و خنداندن مخاطب مشکلات را مطرح کرده و از آن شکایت می‌کند. کاربرد این فضاسازی در سبک اجتماعی است.
• فضای مبارزه که در آن حس خشونت و مبارزه با رقیب یا دشمن به مخاطب القا می‌شود. در سبک های اعتراضی و همچنین محتوای گنگ کاربرد دارد. کلمات به کار رفته عموما حس رقابت، انتقام، تحقیر طرف مقابل  وخودبزرگ بینی القا می کنند.
• فضای فان که در آن مخاطب به بیخیالی، بی بند و باری، مسخره بازی و فارغ بودن از مشکلات و لذت بردن دعوت می‌شود. کاربرد آن در سبک هیپ هاپ می باشد.
• فضای نصیحت که در آن به مخاطب حس های مثبت مانند نشاط،انرژی،مبارزه با مشکلات،امیدواری،اعتماد به نفس و… القا می شود. این فضاسازی بیشتر در موزیک های سبک رپ دلنوشت،انگیزشی،ورزشی،راک استفاده می‌شود.

به عنوان تمرین این قسمت می‌توانید ابیات متن آهنگ های خواننده دلخواهتان را استخراج کرده و روی کاغذ بنویسید و ببینید ابیات و کلمات چه احساسی را القا می‌کنند.

به ذکر چند مثال می‌پردازیم :

خانوم گل آی خانوم گل واسم سخته تحمل = احساس بی قراری و بی تابی

خدا بیدار شو یه آشغال باهات حرف داره
نکنه توئم به فکر اینی که چی صرف داره = احساس اعتراض و گله از خدا

هر کسی هستی یه دفعه قد بکش از پشت نقاب
از رو نوشته حرف نزن، رها شو از پیله‌ی خواب = احساس نصیحت و ایجاد انگیزه در مخاطب

برای ادامه ی آموزش ها همراه ما باشید.

متن از: سینا ستاری

پیج اینستاگرام سینا ستاری:

sinasattari.original